Critical Thinking là gì? Critical Thinking hay Tư duy phản biện được nhắc đến thường xuyên trong những năm gần đây nhờ thúc đẩy nhiều ý tưởng, đào sâu giải quyết vấn đề và nhờ đó đóng góp phát triển nhiều kỹ năng như kỹ năng sáng tạo, kỹ năng giải quyết vấn đề. Vậy Critical Thinking là gì? Làm thế nào để rèn luyện critical thinking?
1. Critical thinking là gì?
Critical thinking dịch sang tiếng Việt là tư duy phản biện hay còn được một số ngươi dùng để chỉ tư duy phân tích. Critical thinking là gì? Định nghĩa ngắn gọn, critical thinking là quá trình tự tư duy nhằm đặt câu hỏi, chất vấn các vấn đề cũng như giả định, giả thiết được đưa ra. Thay vì chấp nhận vấn đề có sẵn, người có critical thinking đặt câu hỏi về vấn đề và suy nghĩ thấu đáo nhiều chiều trước khi tiếp nhận nó.
Để chấp nhận vấn đề đưa ra, người có critical thinking sẽ đặt nhiều câu hỏi đào sâu, đa chiều thay vì nhanh chóng đánh giá vấn đề là đúng hay sai đơn thuần. Critical thinking là gì? theo câu trả lời của triết học thì được hiểu là mong muốn kết hợp quan điểm, góc nhìn mới hoặc cải biên quan điểm cũ áp dụng vào hành động và tư duy.
2. Khác biệt giữa tư duy phản biện và thích tranh cãi
Khi tìm hiểu về critical thinking, cần phải lưu ý, những người có tư duy phản biện thường thúc đẩy và khuyến khích sự phản biển của cả người đối diện chứ không chỉ riêng bản thân mình.
Đây cũng là điểm căn bản mấu chốt giúp bạn phân biệt giữa tư duy phản biện và việc thích tranh cãi. Mục đích cuối cùng của tư duy phản biện là phối hợp để nhìn nhận vấn đề trọn vẹn hơn cũng như đưa ra những nhận xét mang tính xây dựng. Tư duy phản biện suy cho cùng là kỹ năng để lĩnh hội kiến thức, củng cố lập luận và trên hết là nâng cao hiệu quả xử lý công việc và giải quyết vấn đề.
2. Cách để rèn luyện bản thân.
Sau khi hiểu được critical thinking là gì, bạn sẽ đến với câu hỏi, liệu có rèn luyện được critical thinking hay không? Và làm cách nào để rèn luyện nó.
Trong những bài viết về cuộc cách mạng công nghiệp số 4 và những kỹ năng cần thiết, critical thinking luôn ở top đầu những kỹ năng cần thiết cho tương lai vì vai trò quan trọng và tính áp dụng cao của kỹ năng này trong mọi lĩnh vực. Nhưng may mắn vì Critical thinking là một kỹ năng và cũng giống như những kỹ năng khác, nó hoàn toàn có thể rèn luyện được nhờ vào những phương pháp tự thân sau đây.
Tích cực trau dồi kiến thức cho bản thân
Muốn đặt câu hỏi về một vấn đề nào đó, trước hết phải có kiến thức. Về kiến thức sẽ có hai loại kiến thức gồm kiến thức rộng và kiến thức sâu. Kiến thức rộng giúp bạn có cái nhìn tổng quát trong khi kiến thức sâu giúp bạn hiểu biết cặn kẽ một lĩnh vực, vấn đề cụ thể. Nhờ vậy bạn có thể nắm vững và đặt những câu hỏi đúng vấn đề và có tính gợi mở để mọi người cùng tham gia và đóng góp lập luận. Kiến thức thu thập qua nhiều cách từ sách vở, thực tập thực tế hoặc từ trải nghiệm của những người đi trước. Sau khi có một lượng thông tin, kiến thức nhất định, bạn bắt đầu tiêu hóa và rút ra kiến thức của riêng mình.
Thái độ khách quan khi trao đổi
Kiến thức thôi chưa đủ, muốn có tư duy phản biện tốt, bạn cần phải luyện tập thái độ đúng đắn. Khi nhìn vào vấn đề, đừng vội áp đặt suy nghĩ và cảm tính chủ quan vào. Hãy nhìn nhận nó như một vật tách rời, tự đặt cho mình những câu hỏi khách quan và logic nhất trước khi bắt đầu nhận xét. Một điểm cần lưu ý khi nhìn nhận vấn đề là cần cởi mở, tiếp thu quan điểm mới, trái chiều và phân tích nó dựa trên kiến thức của mình, có thể đặt câu hỏi để tìm hiểu nguồn gốc của quan điểm trước khi bắt đầu phán xét. Nhờ đó, khả năng phản biện của bạn sẽ tăng lên, lập luận cũng chặt chẽ và thuyết phục hơn
Luôn luôn tò mò
Tò mò là chất kích thích giúp bạn tìm hiểu vấn đề bằng sự say mê. Tò mò còn giúp bạn đi xa hơn những giới hạn hiểu biết và suy nghĩ của bản thân để khám phá vùng thông tin mới. Đây cũng là cách giúp tư duy của bạn phát triển không ngừng.
Sử dụng sơ đồ hóa ý kiến
Critical thinking không chỉ là tư duy trong não, mà nó còn cần phải được nói ra một cách thuyết phục. Cách luyện tập để não và khả năng trình bày cùng hoạt động tốt một lúc là sơ đồ tư duy. Hãy luôn tạo một sơ đồ tư duy khi bạn tiếp nhận một vấn đề để đảm bảo luồng suy nghĩ của mình logic và chặt chẽ. Một số câu hỏi cơ bản như Về vấn đề gì? Về ai? Về điều gì? Liên quan đến lĩnh vực gì? Như thế nào? Là vạch kẻ đường giúp bạn vẽ lên bản đồ tư duy của mình. Bản đồ này giúp não bộ của bạn hình dung cụ thể và bạn có cơ hội được đối thoại trực tiếp với não những điểm hợp lý và chưa thuyết phục của mình trước khi trình bày với đám đông. Nếu luyện tập đủ nhiều, phương pháp này sẽ tự động xuất hiện trong não bạn mỗi khi có một vấn đề được đề cập.
Xem thêm:
Khám phá tips để làm việc từ xa hiệu quả
